علت به وجود آمدن لک صورت و راه های درمان آن

نقاطی از بدن که در معرض تشعشع آفتاب قرار میگیرند، بیشتر دچار لک میشود و این بدان علت است که در اثر تابش نور آفتاب و اشعه ماورای بنفش، ملانین (ماده رنگی پوست) که از سلولهای رنگدانه ساز پوست ترشح میشود، به طور ناهماهنگ در سطح پوست جمع و باعث به وجود آمدن کک و مک میشود.

لکه های پوستی معمولا در بخش های خاصی از بدن و در اثر تفاوت در میزان ملانین سلول‌ها به وجود می آیند. ملانین ماده ای است که رنگ پوست را ایجاد می‌کند و وظیفه حفاظت از پوست را بر عهده دارد. در بخش هایی از پوست که تولید ملانین بالا است، رنگ پوست نیز تیره‌تر می شود. در ادامه این مطلب به بررسی علل و عوامل ایجاد لکه های پوستی می‌پردازیم.

چه عواملی سبب ایجاد لکه های پوستی می‌شوند؟

رادیوتراپی:

این لکه های پوستی فقط در افرادی دیده می شود که قبلا رادیوتراپی شده اند. تاول، خشکی، خارش و شوره پوست از جمله عوارض درمان با رادیوتراپی هستند. ریزش مو نیز یکی دیگر از عارضه‌های رادیوتراپی می‌باشد.

آفتاب سوختگی:

آفتاب سوختگی عبارت است از سوزش سطحی خارجی‌ترین لایه پوست در اثر نور خورشید. قرمزی، درد، تورم، پوسته ریزی و خشکی پوست از جمله عوارض آفتاب سوختگی می باشند. در حالات شدید و پس از قرارگیری طولانی مدت در معرض نور خورشید، ممکن است تاول نیز در پوست ایجاد شود.

اگزما:

این لکه های پوستی ضایعات سفید یا زرد رنگی هستند که دچار پوسته ریزی می شوند. نواحی درگیر ممکن است دچار قرمزی، خارش و حالت چرب یا روغنی شوند. ریزش مو در نواحی درگیر نیز از علائم اگزما می باشد.

حساسیت و بیماری های خودایمنی:

سیستم ایمنی در حالت عادی به مبارزه با عوامل میکروبی مهاجم و بیماری زا می پردازد تا سلامت بدن را تامین کرده و از ایجاد بیماری و عفونت جلوگیری نماید. این در حالی است که در افراد مبتلا به حساسیت و بیمار های خودایمنی، دستگاه ایمنی سلول های سالم را با سلول ها و عوامل بیگانه اشتباه می گیرد‌. همین موضوع نیز باعث ایجاد التهاب در بدن می شود که با علایم مختلفی نظیر تورم و قرمزی پوست همراه است.

برخی از بیماری های خودایمنی نظیر لوپوس اریتماتو و گریوز ممکن است باعث درگیری پوستی شوند که باعث تغییر رنگ آن خواهد شد. این درگیری ها باعث پیدایش طیفی از تظاهرات نظیر انواع لکه های تیره یا روشن در پوست خواهند شد. حساسیت به مواد غذایی، گیاهان و یا دیگر مواد محرک همچنین می تواند باعث پیدایش لکه های پوستی ناخوشایند در بخش های مختلف بدن شود. این تغییرات ممکن است به صورت لکه و یا برجستگی هایی دیده شوند که دچار خارش یا سوزش هستند.

یکی از حساسیت های رایج که می تواند باعث تغییر رنگ پوست شود، اگزما است. همانند سایر بیماری‌های خود ایمنی، اگزما نیز در اثر واکنش غیر طبیعی دستگاه ایمنی علیه پوست بوجود می آید. این وضعیت می تواند باعث ایجاد لکه های پوستی و برجستگی های قرمز رنگی شود که ممکن است دچار خونریزی شوند.

 

تغییرات هورمونی:

تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران بارداری، می تواند باعث تغییرات پوستی شود. این تغییرات معمولا در اثر افزایش غلظت هورمون‌های جنسی زنانه نظیر استروژن و پروژسترون بوجود می‌آیند. ملاسما که از آن تحت عنوان ماسک بارداری نیز یاد می شود یکی از بیماری های پوستی است که در اثر تغییرات هورمونی مذکور بوجود می آید و می‌تواند هر دو طرف صورت را درگیر کند.

راه های درمان لک صورت کدامند؟

استفاده از کرم های روشن کننده:

استفاده از کرم ضد لک یا روشن کننده، در واقع نوعی درمان بدون نسخه (OTC) است که با ترکیبات تشکیل دهنده‌ انتخابی عمل می‌کند و در نتیجه باعث کاهش رنگدانه‌های تیره پوست خواهد شد. بسیاری از انواع قوی تر این کرم‌ها توسط پزشکان نیز تجویز می‌شوند. برای روشن شدن پوست می‌توانید از این کرم‌ها ۱ یا ۲ بار در روز استفاده کنید. محصولات موضعی دیگری نیز برای روشن شدن پوست وجود دارد که به صورت ژل هستند.
از جمله ترکیبات معمول موجود در انواع محصولات روشن‌کننده بدون نسخه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هیدروکینون
• عصاره شیرین بیان
• ویتامین B3 (نیاسین آمید)

رتینوئیدها:

رتینوئیدها از مشتقات ویتامین A و یکی از قدیمی‌ترین ترکیبات بدون نسخه مورد استفاده در مراقبت‌های پوستی هستند. ساختار مولکولی کوچک آن‌ها اجازه می‌دهد تا به عمق پوست نفوذ کرده و لایه‌های زیرین اپیدرم را درمان کنند. رتینوئیدها توسط پزشکان متخصص پوست و مو نیز تجویز می‌شوند؛ البته آن‌ها را می‌توانید بدون نسخه پزشک هم از داروخانه ها تهیه کنید. با این حال، نوع بدون نسخه آن معمولاً ضعیف‌تر عمل می‌کند. اگر بعد از چند ماه استفاده از ریتوئیدها نتیجه‌ مطلوبی نگرفتید، با متخصص پوست خود در مورد رتینوئید تجویزی صحبت کنید.

لایه برداری شیمیایی پوست:

یک لایه بردار شیمیایی معمولاً از اسیدهایی با غلظت‌ بیشتر برای درمان نواحی درگیر لک‌های پوستی استفاده می‌کند. مکانیسم لایه بردارهای شیمیایی به این صورت است که با از بین بردن لایه اپیدرم پوست، هیپرپیگمانتاسیون را کاهش می‌دهند. لایه‌بردارهای قوی‌تر می توانند به لایه میانی پوست یعنی لایه درم نیز نفوذ کرده و نتایج چشمگیرتری را به همراه داشته باشند.

اگرچه بسیاری از لایه‌برداری‌های شیمیایی بدون نسخه در دسترس هستند، اما بهتر است در مورد انتخاب و نحوه استفاده از آن‌ها با متخصص پوست خود مشورت کرده و اجازه دهید او این کار را در مطب خود و به صورت حرفه‌ای برایتان انجام دهد. این روش لایه برداری قدرتمندتر بوده و موجب درمان سریع لک صورت یا بدن شما خواهدشد.

درمان با پالس شدید نور (IPL):

پالس شدید نور یاIPL نوعی درمان با لیزر غیر تخریبی (non-ablative) یا فرکشنال است. درمان IPL همچنین با نام فوتوفیشیال نیز شناخته می‌شود و باعث تحریک تولید کلاژن در لایه درم پوست می‌شود. این شیوه معمولاً به چندین جلسه درمان نیاز دارد. روشIPL بیشتر برای درمان پیامدهای تغییر در رنگدانه‌های پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما لک صورت و بدن سطحی را نیز می‌تواند از بین ببرد. علاوه بر این استفاده ازIPL در کاهش عمق چین و چروک صورت، از بین بردن رگ‌های عنکبوتی (واریس) و ترمیم منافذ باز پوست نیز می‌تواند مفید واقع شود.

ورزش کنید:

از حرکت و سکون نباید گذشت که فاکتور مهم و تاثیرگذار بعدی بر پوست و لک های آن است. ورزش کردن و عرق ریزی باعث خروج سموم بدن می شود و نمی گذارد پوست لک پیدا کند. اگر تحرک و ورزش کمی داشته باشید یا در روزهای گرم سال مدام جلوی کولر بنشینید و عرق نریزید، مواد اضافی که باید دفع شوند در پوست باقی می مانند و باعث کدر شدن آن و ایجاد لک می شوند.

خوب بخوابید:

خواب را فراموش نکنید چون یکی از مهم ترین فاکتورهای تاثیرگذار بر شفافیت پوست، زمان خواب و بیداری است. افرادی که خواب مناسب دارند پوست بهتری هم دارند. بهترین زمان خواب بین ساعت 10 شب تا دو بامداد است که به زیبایی پوست کمک زیادی می کند اما برعکس خواب روز باعث کدر شدن پوست می شود. درواقع اگر سیکل طبیعی خواب و بیداری به هم بریزد، سیستم بدن به هم می خورد و پوست هم تحت تاثیر قرار می گیرد. اگر عادت دارید شب ها تا دیروقت بیدار باشید و صبح هم زودتر از 10 و 11 بیدار نمی شوید، نباید انتظار یک پوست بدون لک و شفاف داشته باشید. برای اینکه سیکل خواب تان طبیعی و درست باشد، باید از ساعت 10 شب تا دو بامداد حتما خواب باشید و در طول روز هم اگر می خواهید چرتی بزنید، کمی قبل از ظهر این کار را انجام دهید تا پوست تان کدر و لک دار نشود. خواب ساعت 9 صبح به بعد اصلا برای پوست خوب نیست.